طنز نقشی حیاتی در ترویج دموکراسی و عدالت اجتماعی دارد

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، هشتمین جشنواره طنز و رسانه «طنز پهلو»، یادمان کیومرث صابری فومنی (گل آقا) قرار است با موضوعاتی از جمله انتخابات، یک بام و دو هوای حمایت غرب از مردم غزه، بسته شدن پنجره جمعیتی در آینده نزدیک و پیر شدن ایران توهمات اپوزوسیون جمهوری اسلامی ایران، ورزش به ویژه فوتبال، گرانی خودرو، مصائب اینترنت، گرانی خانه و کرایه خانه، آفت‌های فضای مجازی (اعتیاد به گوشی، فودبلاگرها، بلاگر‌های بی‌سواد، فیک‌نیوز‌ها و...)، جهان‌گردی ایرانی‌ها و ایران گردی جهانیان، صرفه‌جویی در مصرف آب و انرژی، بروکراسی اداری و آزاد برگزار شود.

سید مسعود شجاعی طباطبایی کاریکاتوریست و گرافیست در آستانه برگزاری اختتامیه هشتمین دوره از جشنواره طنز و رسانه، در یادداشتی به نکاتی در خصوص طنز اشاره داشته است.

متن این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:

طنز نوشتاری و ترسیمی: دو یار همیشگی برای بیان طنز و نقدطنز، در دو قالب نوشتاری و ترسیمی، به عنوان ابزاری کارآمد برای بیان انتقاد، سرگرمی و تفکر، نقشی مهم در جوامع ایفا می‌کند. هر دو نوع طنز با بهره‌گیری از عناصر مشترکی همچون اغراق، تناقض، تمثیل و نمادپردازی، آثاری خلق می‌کنند که مخاطب را به تفکر، خنده و گاه تأمل وا می‌دارند.

نقاط اشتراک:

هدف: نقد مسائل، به چالش کشیدن باورها، و برانگیختن تفکر انتقادیعناصر: اغراق، تناقض، تمثیل، نمادپردازیقدرت بیان: بیان ایده‌ها و مفاهیم پیچیده به شکلی ساده و جذابسرگرم‌کنندگی: ایجاد لحظات مفرح و سرگرم‌کننده

تفاوت‌ها:

ابزار بیان: طنز نوشتاری (کلمات)، طنز ترسیمی (تصاویر) محدودیت‌ها: طنز نوشتاری (وابستگی به سواد)، طنز ترسیمی (زبان جهانی‌تر) ظرافت‌ها: طنز نوشتاری (نیاز به دقت و تأمل بیشتر)، طنز ترسیمی (پیام مستقیم‌تر)

هم افزایی:

تکمیل یکدیگر: طنز نوشتاری زوایای پنهان را آشکار می‌کند، طنز ترسیمی پیام را عینی‌تر می‌کند. اثرگذاری مضاعف: ترکیب طنز نوشتاری و ترسیمی، تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطب دارد. غنای فرهنگی: تنوع و پویایی طنز در جامعه را افزایش می‌دهد.

نقش در جامعه:

آگاهی‌رسانی: به مردم در مورد مسائل مهم آگاهی می‌دهد. ایجاد گفتمان: زمینه‌ای برای تبادل نظر و بحث در مورد مسائل مختلف فراهم می‌کند. ترویج عدالت: به نقد بی‌عدالتی و ظلم می‌پردازد و خواهان جامعه‌ای عادلانه‌تر است. تهییج تفکر: مخاطب را به تفکر انتقادی و زیر سوال بردن باور‌ها و هنجار‌ها تشویق می‌کند.

چالش‌ها:

۱. سانسور:

در بسیاری از نقاط جهان، طنزپردازان با سانسور و سرکوب از سوی دولت‌ها، نهاد‌های قدرتمند و حتی گروه‌های خاصی روبرو هستند. این امر می‌تواند آزادی بیان آنها را محدود کند و مانع از انتشار آثارشان شود.

۲. تهدید و آزار و اذیت:

طنزپردازان در برخی از کشور‌ها به دلیل آثار خود مورد تهدید و آزار و اذیت قرار می‌گیرند. این امر می‌تواند شامل تهدید به خشونت، بازداشت، و حتی قتل باشد. مثل شهادت شهید ناجی العلی توسط اسراییل که آثار او را درباره فلسطین برنتافتند.

۳. خودسانسوری:

برخی از هنرمندان عرصه طنز برای جلوگیری از سانسور یا آزار و اذیت، خودسانسوری می‌کنند و از به تصویر کشیدن موضوعات حساس خودداری می‌کنند. این امر می‌تواند خلاقیت آنها را محدود کند و مانع از بیان آزادانه ایده‌های آنها شود.

۴. رقابت با رسانه‌های دیگر:

امروزه، در عرصه طنز، هنرمندان با رقابت شدیدی از سوی رسانه‌های دیگر مانند تلویزیون، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی روبرو هستند. این امر می‌تواند برای جلب توجه مخاطبان و یافتن مخاطب برای آثار آنها چالش‌برانگیز باشد.

۵. حفظ کیفیت:

با توجه به سرعت انتشار اخبار و اطلاعات در دنیای امروز، طنزچردازان باید آثار جدیدی خلق کنند و در عین حال کیفیت آثار خود را حفظ کنند. این امر می‌تواند دشوار باشد و به تلاش و خلاقیت زیادی نیاز دارد.

۶. کسب درآمد:

درآمد بسیاری از هنرمندان ز طریق انتشار آثارشان در روزنامه‌ها، مجلات و وب‌سایت‌ها است. با این حال، با توجه به کاهش تیراژ روزنامه‌ها و مجلات و همچنین ظهور رسانه‌های آنلاین، کسب درآمددشوارتر شده است.

۷. تطبیق با تکنولوژی:

طنز پردازان و کاریکاتوریست‌ها باید با تکنولوژی‌های جدید مانند نرم‌افزار‌های طراحی دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی آشنا شوند و از آنها برای خلق و انتشار آثار خود استفاده کنند.

۸. درک مخاطبان:

مخاطبان طنز نوشتاری و ترسیمی در طول زمان تغییر کرده‌اند و کاریکاتوریست‌ها باید مخاطبان خود را درک کنند و آثار خود را به گونه‌ای خلق کنند که برای آنها جذاب باشد.

۹. حفظ انگیزه:

هنرمندان باید انگیزه خود را برای خلق آثار جدید حفظ کنند و به کار خود ادامه دهند، حتی در شرایطی که با چالش‌های مختلفی روبرو هستند.

اهمیت:

طنز نوشتاری و ترسیمی ابزاری قدرتمند برای بیان، نقد و سرگرمی هستند. نقشی حیاتی در ترویج دموکراسی، عدالت اجتماعی و حقوق بشر ایفا می‌کنند. می‌توانند به مثابه آینه‌ای باشند که معایب و تناقضات جامعه را به تصویر می‌کشند. طنزپردازان با شجاعت و ذکاوت خود، نقشی مهم در ارتقای آگاهی و ایجاد جامعه‌ای بهتر ایفا می‌کنند.