۶ اسفند در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۶ اسفند برابر با ۲۵ فوریه را ورق می‌زنیم.

***

کاوشگر شوش

۲۵ فوریه ۱۹۲۰ میلادی برابر با ۶ اسفند ۱۲۹۸ خورشیدی، مارسل اوگوست دیولافوا، باستان‌شناس و مهندس عمران فرانسوی که در دوره قاجاریه و طی سال‌های ۱۸۸۴ تا ۱۸۸۶ کاوش‌های عمده‌ای را در محوطه باستانی شوش انجام داد درگذشت. دیولافوا به همراه همسرش مادام ژان دیولافوا، باستان‌شناس و نویسنده کتاب‌های ایران کلده شوش و س‍ف‍رن‍ام‍ه: خ‍اطرات ک‍اوش‌ه‍ای ب‍اس‍ت‍ان‌ش‍ن‍اس‍ی ش‍وش، کاخ‌های پادشاهان ایران باستان داریوش اول بزرگ و اردشیر دوم را کشف کرد. مارسل دیولافوا با کمک پزشک فرانسوی دربار ایران کاوش‌هایش را آغاز کرد. این کاوش‌ها به آشکارشدن بخشی از کاخ و سایر سازه‌ها و تعیین جزئیات توپوگرافی شهر شوش منجر شد. او همچنین ویژگی‌های منحصربه‌فرد و زیبایی از هنر و معماری را به‌دست آورد، ازجمله ستون‌هایی با سرستون‌های سر گاو نر، سه رواق بزرگ و تالار ستون‌ها، حاشیه‌های زینتی با نقش شیرها و کماندارانی که همه آنها را به موزه لوور در پاریس منتقل کرد.

جارو برقی

۲۵ فوریه ۱۹۰۲ میلادی برابر با ۶ اسفند ۱۲۸۰ خورشیدی، هوربرت سیسیل بوث، مهندس و مخترع انگلیسی اولین جاروبرقی را ساخت. بوث در این دستگاه که ۳۰ آگوست ۱۹۰۱ حق اختراع آن را در انگلستان ثبت کرد و در ۲۵ فوریه از نمونه ساخته‌شده آن رونمایی کرد، یک سامانه کیسه فیلتردار ابداع کرد که جاروبرقی‌های تجاری را کاربردی می‌کرد. یک پمپ جاروبرقی که با موتور بنزینی یا برقی هدایت می‌شد هوا را ازطریق پارچه مکش و گرد‌و‌غبار را جمع می‌کرد. هرچند این دستگاه کارآمد بود اما بسیار بزرگ بود و برای کار با آن به دو کارگر نیاز بود. یکی برای تکان‌دادن محفظه خلاء که به اندازه یخچال بود و دیگری برای استفاده از شلنگ مکش. اولین استفاده از دستگاه بوث تمیزکردن فرش آبی‌رنگ بزرگ تاجگذاری در کلیسای وست مینستر برای تاجگذاری ادوارد هفتم بود.

الیزابت گرترود نایت بریتون

۲۵ فوریه ۱۹۳۴ میلادی برابر با ۶ اسفند ۱۳۱۲ خورشیدی، الیزابت گرترود نایت بریتون، گیاه‌شناس آمریکایی که برای مطالعات ماندگارش در حوزه خزه‌شناسی شهرت دارد، درگذشت. او مطالعات گیاه‌شناسی متعددی به هندغربی و مناطق بیابانی آدیرونداک سفر کرد. بازدید از باغ‌های گیاه‌شناسی سلطنتی در کیو، نزدیک لندن، انگلستان، تاثیر زیادی بر بریتون گذاشت و او تصمیم گرفت که شهر نیویورک باید یک باغ گیاه‌شناسی مخصوص خودش داشته باشد و این‌گونه به نیروی محرکه تاسیس باغ گیاه‌شناسی نیویورک در برانکس تبدیل شد. باغ اصلی در مساحت ۲۵۰ هکتار در سال ۱۸۹۱ راه‌اندازی شد. بریتون ازطریق انتشار مقالات علمی، سخنرانی‌ها و مکاتبات، علاقه عمومی را به مسائل محیط‌زیست گیاهی افزایش داد و قوانینی را برای حفاظت از گیاهان بومی درمعرض انقراض ترویج کرد.

ایدا نوداک

۲۵ فوریه ۱۸۹۶ میلادی برابر با ۶ اسفند ۱۲۷۴ خورشیدی، ایدا نوداک، شیمی‌دان آلمانی که در سال ۱۹۲۵ عنصر ۷۵ جدول تناوبی عناصر شیمیایی را کشف کرد به‌دنیا آمد. او نام این عنصر را برگرفته از نام رودخانه راین، راینیوم یا رنیم گذاشت. او که همراه با والتر نوداک، همسر آینده‌اش کار می‌کرد موفق شد مقدار کمی از این عنصر را در کانی کلمبیت پیدا کند. آنها همچنین در تلاش برای یافتن عنصر ۴۳ بودند که آن را مزوریوم نامیدند، اما کشف آنها اشتباه بود. همچنین، ایدا نوداک پس‌از شنیدن درباره گزارش مشاهدات فرمی از بمباران نوترونی اورانیوم آن را به احتمال شکافت هسته‌ای نسبت داد اما ایده او خفته باقی ماند تااینکه پنج‌سال بعد اتو رابرت فریش، فیزیکدان اتریشی همین ایده را مطرح کرد و این‌بار جامعه علمی این نظریه را پذیرفت.