۱۵ بهمن در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۵ بهمن برابر با ۴ فوریه را ورق می‌زنیم.

****

طولانی‌ترین عمل جراحی تاریخ

۴ فوریه ۱۹۵۱ میلادی برابر با ۱۵ بهمن ۱۳۲۹ خورشیدی، طولانی‌ترین عمل جراحی در تاریخ پزشکی آغاز شد. این عمل جراحی که در شیکاگو انجام شد و چهار روز طول کشید برای برداشتن کیست تخمدان بسیار بزرگی از خانم گرترود لواندوفسکی ۵۸ ساله بود. طی ۱۰ سال رشد این کیست، وزن این زن به حدود ۲۸۰ کیلوگرم و محیط بدنش به حدود ۳ متر رسیده بود. این کیست تخمدان بزرگ به قلب این بیمار به‌شدت فشار می‌آورد که به ناراحتی قلبی بسیار بدی منجر شده بود. دکتر ام. اس. رابرتز آرام‌آرام و با سرعت ۱۲۰ قطره در دقیقه مایع درون کیست را تخلیه کرد و فشار وارده روی قلب را کاهش داد. حدود ۹۱ کیلوگرم مایع طی مدت چهار روز از کیست خارج شد و درنهایت توده‌ای ۴۵ کیلوگرمی به‌اندازه یک سبد خرید باقی‌ماند که از بدن بیمار خارج شد. پس‌از عمل وزن این زن به ۱۴۰ کیلوگرم رسید.

رابرت کلدوی

۴ فوریه ۱۹۲۵ میلادی برابر با ۱۵ بهمن ۱۳۰۳ خورشیدی، رابرت کلدوی باستان‌شناس آلمانی درگذشت. او کسی است که باغ‌های معلق بابل (مربوط به ۵۸۰ پیش‌ازمیلاد) را در عراق امروزی کشف کرد و نشان داد که این‌ باغ‌ها افسانه نبودند. کاوش‌های کلدوی بین سال‌های ۱۸۹۹ تا ۱۹۱۷ در عراق بسیاری از ویژگی‌های بابل از‌جمله دیوارهای بیرونی، دیوارهای داخلی و پایه‌های زیگورات مردوخ (ایزد باروری)، کاخ‌های بُختُ‌النَصّر، دومین پادشاه بابل، جاده عریض موکب که از قلب شهر می‌گذشت و دروازه یشتار (دروازه بابل) را کشف کرد. او چند شیوه باستان‌شناسی امروزی ازجمله روشی را برای شناسایی و کاوش معماری خشتی ابداع کرد (که در بابل ضروری بود زیرا بیشتر بقایای بابل بااستفاده از خشت‌های گلی پخته‌نشده ساخته شده بودند.) علاوه‌بر کاوش‌های عراق، کلدوی کاوش‌های بسیاری را در آسیای صغیر، یونان و ایتالیا سرپرستی کرد.

ساتیندرا نات بوز

۴ فوریه ۱۹۷۴ میلادی برابر با ۱۵ بهمن ۱۳۵۲ خورشیدی، ساتیندرا نات بوز، فیزیک‌دان و ریاضی‌دان هندی درگذشت. بوز با آلبرت اینشتین برای توسعه نظریه مکانیک کوانتومی آماری همکاری کرد که امروزه آمار بوز-اینشتین نامیده می‌شود. بوز در کار اولیه خود در نظریه کوانتومی که سال ۱۹۲۴ ارائه کرد درباره قانون تابش جسم سیاه پلانک بااستفاده از آمار کوانتومی فوتون‌ها، قانون پلانک و فرضیه کوانتومی نور نوشت و بعد، اندیشه‌های خودش را برای اینشتین فرستاد. علاوه‌بر آمار بوز- اینشتین، چگالش بوز-اینشتین و بوزون هم از نام او گرفته شده است.

کلمان آدِر

۴ فوریه ۱۸۴۱ میلادی برابر با ۱۵ بهمن ۱۲۱۹ خورشیدی، کلمان آدِر، مهندس و مخترع فرانسوی که پیش از برادران رایت به‌عنوان پیشگام خودآموخته پرواز شناخته می‌شود به‌دنیا آمد. سال ۱۸۹۰ آدِر هواپیمایی با نیروی بخار و بال‌هایی به شکل خفاش ساخت. وسیله پرنده او، اولین پرواز سنگین‌تر از هوا تا ارتفاع ۵۰ متر را انجام داد. اولین اختراع آدر در ۱۵ آوریل ۱۸۶۶ مربوط به راه‌آهن بود. از اواخر دهه ۱۸۷۰، او اختراعات بسیاری مربوط به تلفن را ثبت کرد. سال ۱۸۸۱، آدر موسیقی اپرای پاریس را ازطریق خطوط تلفن به شنوندگان با هدفون در نمایشگاه بین‌المللی برق پاریس منتقل کرد و به نوعی بااستفاده از دو میکروفون کربنی که سیگنال‌ها را از دو نقطه نزدیک به هر یک دریافت می‌کردند، «استریو» را به نمایش گذاشت.